Αναζήτηση αυτού του ιστολογίου

Πέμπτη 31 Μαρτίου 2016



ΔΗΜΗΤΡΙΟΣ ΦΑΛΗΡΕΑΣ
Ο ΙΔΡΥΤΗΣ ΤΗΣ ΒΙΒΛΙΟΘΗΚΗΣ ΤΗΣ ΑΛΕΞΑΝΔΡΕΙΑΣ


Ο Δημήτριος ο Φαληρέας είχε μόλις περάσει τα σαράντα όταν το πλοίο που τον έφερνε από την Ελλάδα αγκυροβόλησε στο μεγάλο Ανατολικό Λιμένα της Αλεξάνδρειας, την άνοιξη του 304 π. Χ.
Ήταν ένας εμφανίσιμος άντρας, με κλασσικά χαρακτηριστικά, κατσαρά και μούσι και αλαζονικό γαλάζιο βλέμμα, που έμοιαζε να ζυγίζει τον κόσμο γύρω του. Κοίταξε το νησί του Φάρου που προστάτευε το λιμάνι προς βορρά, τον μακρύ βραχίονα που συνέδεε το νησί με την στεριά, την επιβλητική Πύλη της Σελήνης, τα αστραφτερά μάρμαρα των βασιλικών ανακτόρων, στον Ελληνικό τομέα της πόλης, ακριβώς απέναντι από το σημείο όπου είκοσι πέντε χρόνια αργότερα θα χτιζόταν ο περίφημος Φάρος της Αλεξάνδρειας.
Την προσοχή του τράβηξε για μια στιγμή ένα σώμα στρατιωτών που βάδιζαν στοιχισμένοι προς το πλοίο του. Ήταν η βασιλική φρουρά που είχε σταλεί για να τον συνοδέψει στα ανάκτορα και, μολονότι δεν ήταν παρά λίγοι άνθρωποι, η εμφάνισή τους ήρθε σαν βάλσαμο στην πληγωμένη του περηφάνια του.
Μέχρι πριν από λίγους μήνες ο Δημήτριος ήταν ένας από τους πιο ισχυρούς και πιο επιτυχημένους άντρες του Ελληνικού κόσμου. Ήταν λίγοι εκείνοι που θα μπορούσαν να τον συναγωνιστούν σαν ρήτορα, ποιητή και φιλόσοφο ή να παραβληθούν μαζί του σε ισχύ. Από τα είκοσι οκτώ του χρόνια κυβερνούσε με τρόπο απολυταρχικό την Αθήνα για λογαριασμό του Κάσσανδρου, ενός άλλου στρατηγού του Αλέξανδρου, που είχε γίνει ηγεμόνας της Μακεδονίας.
Γόνος γνωστής και πλούσιας οικογένειας, είχε λάβει εξαιρετική μόρφωση – με αποκορύφωμα το Λύκειο του Αριστοτέλη, όπου είχε την ευκαιρία να συγχρωτιστεί με τις μεγαλύτερες ιδιοφυΐες της εποχής. Συνδυάζοντας πνευματικότητα και πολιτικό αισθητήριο, θα μπορούσε κάλλιστα να είναι το πρότυπο του φιλόσοφου – βασιλιά που οραματιζόταν ο Πλάτωνας, εάν ο Πολιορκητής δεν είχε προβεί σ’ ένα πραξικόπημα που τον ανάγκασε να καταφύγει στη Θήβα, την πάλαι ποτέ πανίσχυρη πρωτεύουσα της Βοιωτίας, την οποία ο Αλέξανδρος είχε μετατρέψει σε ερείπια λίγα χρόνια νωρίτερα.
Κι εκεί που αναρωτιόταν τι να κάνει, εντελώς απροσδόκητα, είχε φτάσει μια πρόσκληση από τον Πτολεμαίο Α! το Σωτήρα, να επισκεφτεί την Αλεξάνδρεια. Διαισθανόμενος ότι βρισκόταν μπροστά σε κάτι καλό, ο Δημήτριος επιβιβάστηκε στο πρώτο καράβι που σάλπαρε για την Αίγυπτο. Τώρα, καθώς περπατούσε κατά μήκος της προκυμαίας με τους φρουρούς να του ανοίγουν το δρόμο, απομακρύνοντας Έλληνες, Ρωμαίους, Νούβιους εμπόρους και ναυτικούς απ’ όλο τον κόσμο, ένοιωθε πως η διαίσθησή του δεν τον είχε ξεγελάσει. Η πόλη, αν και ηλικίας μόλις είκοσι πέντε ετών, είχε την όψη και την αίγλη παγκόσμιας μητρόπολης. Εδώ, αποφάσισε, το ταλέντο του ως πολιτικού αλλά και ως ανθρώπου των γραμμάτων και των τεχνών θα μπορούσε να αξιοποιηθεί κατά τον καλύτερο τρόπο, εξασφαλίζοντάς του τη θέση που του άξιζε. Και πόσο δίκιο είχε!
Ο οικοδεσπότης του, όπως κι ο ίδιος, ήταν ένας ηγεμόνας αλλά και ένας διανοούμενος που έτρεφε βαθύτατο σεβασμό για οποιονδήποτε είχε σχέση με τον Αριστοτέλη και το Λύκειο – πέρα από το γεγονός ότι συγγένευε εξ αγχιστείας και με τον Κάσσανδρο, πρώην προστάτη του Δημητρίου. Έτσι, δεν χρειάστηκε πολύς καιρός για να βρει ο εξόριστος τύραννος των Αθηνών την αναγνώριση και μια θέση στο ανάκτορο του Πτολεμαίου.
Παραμένει αδιευκρίνιστο αν του δόθηκε και κάποιο κυβερνητικό αξίωμα. Εκείνο πάντως που είναι βέβαιο είναι ότι μέσα σε ελάχιστο χρονικό διάστημα έγινε ένας ισχυρός άντρας, παρέχοντας τις συμβουλές του τόσο σε θέματα νομικά και εξωτερικής πολιτικής όσο και σε θέματα σχετικά με το νέο σύνταγμα της Πτολεμαϊκής Αιγύπτου.
Ο Δημήτριος ήταν καιροσκόπος κι ένας πολιτικός που μηχανορραφούσε, πάνω απ’ όλα όμως ήταν ένας άνθρωπος των γραμμάτων που θεωρούσε την πνευματική καλλιέργεια πιο σημαντική κι από την ανελέητη διπλωματία εκείνης της εποχής. Και ίσως, νοσταλγώντας το Λύκειο ή την δεκαετία που είχε ζήσει περιτριγυρισμένος από διαπρεπείς φιλοσόφους, ποιητές και ρήτορες της ηλικίας του, πρότεινε στο βασιλιά τη δημιουργία ενός πολιτιστικού και ερευνητικού κέντρου που θα ανταγωνιζόταν εκείνα των Αθηνών, της Περγάμου, και της Κυρήνης και θα αναδείκνυε την πόλη σε επίκεντρο της μάθησης.
Το αποτέλεσμα ήταν η δημιουργία αυτού που έμελλε να γίνει το μεγαλύτερο ερευνητικό κέντρο και η πρώτη μεγάλη παγκόσμια βιβλιοθήκη. Στα Μουσείο και την Βιβλιοθήκη που ήταν στεγασμένα στον περίβολο των ανακτόρων, είχαν αρχικά πρόσβαση μόνο οι επισκέπτες του βασιλιά. Πολύ σύντομα όμως – καθώς ο αριθμός των κωδίκων και των παπύρων μεγάλωνε και οι ντόπιοι και ξένοι διανοούμενοι καλούνταν να μελετήσουν εκεί – εξελίχθηκαν σε δημόσιους χώρους, ανοιχτούς σε κάθε είδους σπουδαστές, επιστήμονες και ανθρώπους των γραμμάτων και των τεχνών.
Οι φήμες, που με τα χρόνια έγιναν θρύλος, έλεγαν πως σε πρώτη φάση ο Δημήτριος σύστησε στον Πτολεμαίο Α! τη δημιουργία μιας συλλογής από βιβλία για προσωπική του χρήση με θέμα τη βασιλεία και τον τρόπο άσκησης εξουσίας. Και πως μόνο όταν ο τελευταίος έδωσε τη σχετική έγκριση ο δαιμόνιος Έλληνας προχώρησε στο επόμενο βήμα και προσπάθησε να πείσει το βασιλιά για την ανάγκη μιας βιβλιοθήκης αντάξιας ενός Φαραώ, μιας βιβλιοθήκης που θα στέγαζε όλα τα σημαντικά έργα που είχαν ποτέ γραφτεί. Σχέδιο δαπανηρό και φιλόδοξο, δεδομένου ότι συνεπαγόταν την αγορά ή την αντιγραφή πεντακοσίων περίπου χιλιάδων παπύρων.
Ωστόσο ο Πτολεμαίος Α! είχε τα απαραίτητα μέσα και μοχλούς πίεσης για να το πραγματοποιήσει κι έτσι στάλθηκαν αμέσως ειδικοί απεσταλμένοι σε όλα τα κέντρα ακαδημαϊκών σπουδών της Μεσογείου και της Μέσης Ανατολής, με εντολή να αγοράσουν, να δανειστούν ή να κλέψουν τα έργα όλων των μεγάλων ποιητών, δραματουργών, φιλοσόφων, επιστημόνων και μαθηματικών. Σε ορισμένες περιπτώσεις ο Δημήτριος, που είχε εξουσιοδότηση εν λευκώ, δοκίμαζε να αγοράσει ολόκληρες βιβλιοθήκες και, όταν έβλεπε ότι ούτε η δωροδοκία ούτε ο πολιτικός εκβιασμός  έφερναν αποτέλεσμα, δεν δίσταζε να καταφύγει – με τις ευλογίες του κυρίου του – στην απάτη. Όποιο καράβι αγκυροβολούσε στην Αλεξάνδρεια ή σε οποιοδήποτε άλλο Αιγυπτιακό λιμάνι υποβαλλόταν σε εξονυχιστική έρευνα, με σκοπό τον εντοπισμό τυχόν χειρογράφων, τα οποία, εφόσον υπήρχαν, κατάσχονταν από τις Αιγυπτιακές Αρχές και δεν επιστρέφονταν παρά μετά τη λεπτομερή αντιγραφή τους. Αυτά έγιναν γνωστά ως «βιβλία των πλοίων» και ήταν τυχεροί όσοι ιδιοκτήτες κατάφερναν να πάρουν πίσω τα πρωτότυπα…
Η ηθική παραμεριζόταν κι όταν ακόμα επρόκειτο για πρωτότυπα χειρόγραφα του Αισχύλου, του Ευριπίδη και του Σοφοκλή, τα οποία φυλάσσονταν συνήθως στα αρχεία της Αθηναϊκής πολιτείας και δεν δανείζονταν ποτέ. Ο Πτολεμαίος Γ! ο «Ευεργέτης», ακολουθώντας το παράδειγμα του πατέρα και του παππού του, έπεισε την κυβέρνηση των Αθηνών να του εμπιστευτεί τα πολύτιμα χειρόγραφα, καταβάλλοντας ως εγγύηση ένα αστρονομικό ποσό το οποίο και έχασε, όταν αντί για τα πρωτότυπα επέστρεψε τα αντίγραφα.
Είναι γενικά παραδεκτό ότι το πνευματικό δημιούργημα του Δημητρίου πήρε μορφή το 295 π. Χ. Όταν εκείνος πέθανε, δεκαπέντε χρόνια αργότερα, είχε ήδη εξελιχθεί σε τόπο συνάντησης όλων των μεγάλων πνευμάτων της Αρχαίας Ελλάδας. Δυστυχώ το 286 π. Χ. , εποχή που βρισκόταν στο μεσουράνημά του, ο Δημήτριος, υποκύπτοντας στη ματαιοδοξία και την τάση του για δολοπλοκίες, διέπραξε το ασυγχώρητο λάθος να εμπλακεί σε θέματα διαδοχής του θρόνου.
Ο φίλος του και προϊστάμενος του Πτολεμαίος Α! ο «Σωτήρας» είχε παντρευτεί δυο φορές – αρχικά με την Ευρυδίκη, κόρη του Αντίπατρου και αδελφή του Κάσσανδρου και στη συνέχεια με μια εντυπωσιακά χήρα από την Κυρήνη ονόματι Βερενίκη. Οι δύο κυρίες φαίνεται πως τα πήγαιναν καλά και μάλλον απολάμβαναν το ερωτικό τρίγωνο με το σύζυγό τους, μέχρι τη στιγμή που εκείνος άρχισε να δείχνει ιδιαίτερη προτίμηση για το γιό της Βερενίκης και να αγνοεί τον γιό της Ευρυδίκης – παρά το γεγονός ότι ήταν μεγαλύτερος και κανονικά θα έπρεπε να τον διαδεχτεί στον θρόνο. Ο Δημήτριος, υποθέτοντας ότι ο βασιλιάς θα άκουγε τελικά τη φωνή της λογικής και θα παρέκαμπτε το νόμιμο διάδοχό του, επιχείρησε να πείσει τον Πτολεμαίο Α! να μην ανακηρύξει συν-Φαραώ τον αγαπημένο του γιό, όπως σχεδίαζε να κάνει.
Προφανώς όμως ούτε οι προσπάθειες του Δημητρίου ούτε οι ικεσίες της Ευρυδίκης καρποφόρησαν και ο εν λόγω νέος ανέβηκε στο βασιλικό θρόνο το 285 π. Χ.
Η υποστήριξη λάθους προσώπου στη κούρσα της διαδοχής σήμανε και την καταδίκη του Δημητρίου. Ο Πτολεμαίος ο Β! ο «Φιλάδελφος», όπως θα γινόταν γνωστός ο νέος Φαραώ, πληροφορήθηκε τη στάση που είχε κρατήσει ο σύμβουλος του πατέρα του και δεν τον συγχώρεσε ποτέ. Και όταν το 282 π. Χ. πέθανε ο Πτολεμαίος Α!, αφήνοντάς τον μόνο κύριο της Αιγύπτου, πήρε την εκδίκησή του. Ο Δημήτριος βρέθηκε ξανά εξόριστος, αλλά αυτή τη φορά για τα καλά, σε μια απομονωμένη κωμόπολη του Δέλτα.
Εκεί, λέει η παράδοση, ο άνθρωπος στον οποίο ο κόσμος χρωστά την πρώτη παγκόσμια βιβλιοθήκη πέθανε από δάγκωμα φιδιού, την ώρα που έπαιρνε τον απογευματινό του ύπνο. Το πιθανότερο όμως είναι να τον δηλητηρίασαν κατόπιν εντολής του Φαραώ.
Από το βιβλίο του DEREK ADIE FLOWER 
«Στις όχθες της σοφίας»
Εκδόσεις Α. Α. ΛΙΒΑΝΗ

Δευτέρα 28 Μαρτίου 2016


ΗΛΙΑΣ ΠΟΛΥΧΡΟΝΟΠΟΥΛΟΣ
(1925 - 2009)

Σαν σήμερα πριν από 7 χρόνια, εγκατέλειψε αυτό τον κόσμο, ένα υπέροχο μυαλό, ένας μεγάλος δάσκαλος και πατέρας, ένας αφοσιωμένος σύζυγος και πετυχημένος επιχειρηματίας. Από το Λοντάρι (Λεοντάριον) Μεγαλόπολης, αγωνιστής για την λευτεριά αυτού του τόπου στα δύσκολα χρόνια της Γερμανικής κατοχής, έμπορος εν συνεχεία (αυτοδημιούργητος) και λαμπρό μυαλό με οξυδέρκεια αλλά και αποφασιστικότητα.
Ας είναι ελαφρύ το χώμα που τον σκεπάζει.

«Σαν γυρνούσες τη σχόλη
χωρολόγος τάχα
ο κόρφος σου ήταν γεμάτος
πρωτάχλαδα κι αυγόσυκα
σταφύλια με κρουστές ρώγες
από τσαμπουρολόγημα στ’ αμπέλια
(μας έλεγες ψέματα πατέρα)
μύγδαλα ο κούκος σου ολόγιομος
στο χέρι ένα μάτσο χλωρά ρεβίθια
πρόβαλες στο ρουμάνι το βράδυ βράδυ
μισός κλαρί μισός κρασοπουλιό
γελαστός με ανάλαφρη περπατησιά
μύριζες ρείκι, θυμάρι, πατερίλα
απόσταγμα της γενιάς σου
δημιούργημα του καιρού σου.
Υστερότερα όταν σκοτείνιαζε
στον απέραντο θόλο της σκέπης μας
η εκτυφλωτική αστροφεγγιά χάραζε
τις καμπύλες των βουνών και των δέντρων
τότε μας έδειχνες την Πούλια
τον ποταμό του Ιορδάνη, το Άστρι
κι όλα τα σημαδιακά αστέρια
έχοντας τη σιγουριά των προπάππων σου
που με άθιχτο το μαχαίρι στην τσέπη τους
παραμέριζαν μ’ ένα μακρύ ραβδί
κάθε εμπόδιο στην ατραπό της ζωής.»
-Δημήτρης Αλεξίου, «Στον πατέρα μου»


PETER STEVENS
(PANDELIS STEFANIDAKIS)
(ΠΑΝΤΕΛΗΣ ΣΤΕΦΑΝΙΔΑΚΗΣ)
24th JULY 1934 - 10th NOVEMBER 2013
Όταν σε παιδική ηλικία άφηνε με λίγα λεφτά το νησί του, την Κάλυμνο, δεν φανταζόταν ότι θα γινόταν ένας από τους πιο διάσημους και πλούσιους Έλληνες της διασποράς. Αγαπημένος από τους συμπατριώτες του και όχι μόνο, εγκατέλειψε αυτόν τον κόσμο με εκείνο το μειδίαμα που τον χαρακτήριζε πάντα, αφήνοντας πίσω του μια τρυφερή - αγαπημένη και άξια οικογένεια. 


Death is nothing at all

Death is nothing at all
i have only slipped away to next room
i am i and you are you
Whatever we were to each other,
That, we still are.

Call me by my old familier name
speak to me in the easy way
which you always used.
Put no didifference into your tone.
Wear no forced air of solemnity or sorrow.

Laught as we always laughet
at the little jokes we enjoyed together.
Play, smile, think of me. Pray for me.
Let my name be ever the household word
that it always was.
Let it be spoken without effect.
Without the trace of a shadow on it.

Life means all that it ever meant
it is the same that it ever was.
There is asolute unbroken continuity.
Why should i be out of mind
bacause i am out of sight?

I am but waiting for you.
For an interval.
Somewhere. Very near.
Just around the corner.

All is well.

Henry Scott Holland


Τρίτη 22 Μαρτίου 2016

ΕΛΛΗΝΙΚΗ ΓΛΩΣΣΑ 

ΑΜΑΡΥΣΙΑ
(Αντιγράφω από την εφημερίδα ΑΜΑΡΥΣΙΑ της 16ης Μαρτίου 2016)
ΕΠΙΦΥΛΛΙΔΕΣ
FRANCISCO ADRADOS
ΓΛΩΣΣΟΛΟΓΟΣ
«Όλες οι γλώσσες θεωρούνται κρυφοελληνικές, με πλούσια δάνεια από την μητέρα των γλωσσών, την Ελληνική»
Η Αγγλική γλώσσα έχει 490.000 λέξεις από τις οποίες οι 41.615 λέξεις … είναι από την Ελληνική γλώσσα ! (Βιβλίο Γκίνες)
Στην μαθηματική δομή της, είναι η γλώσσα της πληροφορικής και της νέας γενιάς των εξελιγμένων υπολογιστών, διότι σε αυτήν δεν υπάρχουν όρια. (Μπιλ Γκέιτς).
Η Ελληνική και η Κινέζικη… είναι οι μόνες γλώσσες με συνεχή ζώσα παρουσία από τους ίδιους λαούς και στον ίδιο χώρο εδώ και 4.000 χρόνια. Όλες οι γλώσσες θεωρούνται κρυφοελληνικές με πλούσια δάνεια από την μητέρα των γλωσσών, την Ελληνική.
Το πρώτο μεγάλο πλήγμα που δέχτηκε η Ελληνική γλώσσα ήταν η μεταρρύθμιση του 1976 με την κατάργηση των Αρχαίων Ελληνικών και η δια νόμου καθιέρωση της δημοτικής και του μονοτονικού, που σήμερα κατάντησε ατονικό.
Έτερο μεγάλο πλήγμα είναι ότι η … οικογένεια, ο δάσκαλος και ο ιερέας αντικαταστάθηκαν από την τηλεόραση, που ασκεί ολέθρια επίδραση όχι μόνο στην γλώσσα, αλλά και στον χαρακτήρα και στο ήθος. (Αντώνης Κουνάδης, ακαδημαϊκός)
Το CNN σε συνεργασία με την εταιρία υπολογιστών apple ετοίμασαν ένα εύκολο πρόγραμμα εκμάθησης Ελληνικών προς τους Αγγλόφωνους και Ισπανόφωνους των ΗΠΑ. Το σκεπτικό αυτής της πρωτοβουλίας ήταν ότι η Ελληνική εντείνει το ορθολογικό πνεύμα, οξύνει το επιχειρηματικό πνεύμα και προτρέπει τους πολίτες προς την … δημιουργικότητα.
Μετρώντας τις διαφορετικές λέξεις που έχει κάθε γλώσσα, βλέπουμε ότι όλες έχουν από αρκετές χιλιάδες, άρα είναι αδύνατο να υπάρξει γραφή που να έχει τόσα γράμματα όσες και οι λέξεις μιας γλώσσας, γιατί κανένας δεν θα θυμόταν τόσα πολλά σύμβολα. Το ίδιο ισχύει και με τις διαφορετικές συλλαβές των λέξεων (π.χ. α,αβ, βα, βρα, βε, ου) που έχει κάθε γλώσσα. Μετρώντας επίσης τους διαφορετικούς φθόγγους των λέξεων (τους α, β, γ) που έχει η κάθε γλώσσα, βλέπουμε ότι αυτοί είναι σχετικά λίγοι, είναι μόλις 20, δηλαδή οι εξής: α, ε, ο, ου, ι, κ, γ, χ, τα, δ, θ, η, β, φ, μ, ν, λ, ρ, σ, ζ, όμως, αν καταγράφουμε τις λέξεις μόνο ως έχουν φθογγικά, δεν διακρίνονται οι ομόηχες, π.χ. «τίχι» = τείχη, τοίχοι, τύχη, τύχει, «καλί» = καλοί & καλή & καλεί. Επομένως δεν είναι δυνατό να υπάρξει γραφή που να έχει τόσα γράμματα όσοι και οι διαφορετικοί φθόγγοι των λέξεων.
Προ αυτού του προβλήματος οι άνθρωποι κατέφυγαν σε διάφορα τεχνάσματα, για να επιτύχουν την καταγραφή του προφορικού λόγου, κυριότερα των οποίων είναι το Αιγυπτιακό (απ’ όπου κατάγονται οι σημιτικές και πολλές άλλες γραφές0 και το Ελληνικό (απ’ όπου κατάγονται οι Ευρωπαϊκές γραφές).
Το τέχνασμα που επινόησαν οι αρχαίοι Έλληνες προκειμένου να καταφέρουν να καταγράφουν φωνητικά τις λέξεις, ήταν η χρησιμοποίηση από τη μια τόσων γραμμάτων όσοι και οι φθόγγοι των λέξεων, φωνηέντων και συμφώνων, δηλαδή των γραμμάτων : Α (α), Β (β), Γ (γ) και από την άλλη κάποιων ομόφωνων γραμμάτων, δηλαδή των : Ω (ω), & Ο (ο), Η (η), & Υ (υ) & Ι (ι) με τα οποία, βάσει κανόνων, αφενός υποδείχνεται η ετυμολογία (= το μέρος του λόγου ή ο τύπος κ.τ.λ. …) άρα το ακριβές νόημα των λέξεων και αφετέρου διακρίνονται οι ομόηχες λέξεις : τύχη & τείχη & τύχει & τοίχοι, λίπη & λείπει & λύπη.
Παράβαλε π.χ. ότι στην Ελληνική γραφή έχει κανονιστεί να γράφουμε το τελευταίο φωνήεν των ρημάτων με τα γράμματα – ω, ει και των πτωτικών με το – ο, ι, ώστε να διακρίνονται οι ομόηχοι τύποι: καλώ & καλό, καλεί & καλή, σύκο & σήκω, φιλί & φυλή, φιλώ & φύλο. Παράβαλε ομοίως ότι στην Ελληνική γραφή έχει κανονιστεί να γράφουμε τα κύρια ονόματα με κεφαλαίο γράμμα τα κύρια ονόματα και τα κοινά με μικρό, για διάκριση των ομόφωνων λέξεων: νίκη & Νίκη, αγαθή & Αγαθή. 
ΙΣΤΟΡΙΚΗ ΣΥΝΕΧΕΙΑ
 Τα Ελληνικά είναι η μόνη γλώσσα στον κόσμο που ομιλείται και γράφεται συνεχώς επί 4.000 τουλάχιστον συναπτά έτη, καθώς ο Arthur Evans διέκρινε τρεις φάσεις στην ιστορία της Μινωικής γραφής, εκ των οποίων η πρώτη από το 2.000 π. Χ. ως το 1650 π. Χ. Μπορεί κάποιος να διαφωνήσει και να πει ότι τα Αρχαία και τα Νέα Ελληνικά είναι διαφορετικές γλώσσες, αλλά κάτι τέτοιο φυσικά και είναι τελείως αναληθές.
Ο ίδιος ο Οδυσσέας Ελύτης είπε: «Εγώ δεν ξέρω να υπάρχει παρά μια γλώσσα, η ενιαία Ελληνική. Το να λέει ο Έλληνας ποιητής, ακόμα και σήμερα, ο ουρανός, η θάλασσα, ο ήλιος, η σελήνη, ο άνεμος, όπως το έλεγαν η Σαπφώ και ο Αρχίλοχος, δεν είναι μικρό πράγμα. Είναι πολύ σπουδαίο. Επικοινωνούμε κάθε στιγμή μιλώντας με τις ρίζες που βρίσκονται εκεί. Στα Αρχαία!
Ο μεγάλος διδάσκαλος του Γένους Αδαμάντιος Κοραής είχε πει: «Όποιος χωρίς την γνώση της Αρχαίας επιχειρεί να μελετήσει και να ερμηνεύσει την Νέαν, ή απατάται ή απατά». Παρ’ ότι πέρασαν χιλιάδες χρόνια, όλες οι Ομηρικές λέξεις έχουν διασωθεί μέχρι σήμερα. Μπορεί να μη διατηρήθηκαν ατόφιες, αλλά έχουν μείνει στη γλώσσα μας μέσω των παραγώγων τους. Μπορεί να λέμε νερό αντί για ύδωρ αλλά λέμε υδροφόρα, υδραγωγείο και αφυδάτωση. Μπορεί να μην χρησιμοποιούμε το ρήμα «δέρκομαι» (βλέπω), αλλά χρησιμοποιούμε τη λέξη οξυδερκής. Μπορεί να μην χρησιμοποιούμε την λέξη «αυδή» (φωνή) αλλά παρ’ όλα αυτά λέμε άναυδος και απηύδησα. Επίσης σήμερα δεν λέμε «λωπούς» τα ρούχα, αλλά λέμε την λέξη «λωποδύτης» που σημαίνει «αυτός που βυθίζει το χέρι του μέσα στο ρούχο σου (λωπή) για να σε κλέψει».
ΚΑΘΑΡΑ ΕΛΛΗΝΙΚΗ
Η ΓΡΑΜΜΙΚΗ Β!
Η γραμμική Β! είναι κι αυτή καθαρά Ελληνική, γνήσιος πρόγονος της Αρχαίας Ελληνικής. Ο Άγγλος αρχιτέκτονας Μάικλ Βέντρις αποκρυπτογράφησε βάσει κάποιων ευρημάτων τη γραφή αυτή κι απέδειξε την Ελληνικότητά της. Μέχρι τότε φυσικά όλοι αγνοούσαν πεισματικά έστω και το ενδεχόμενο να ήταν Ελληνική. Το γεγονός αυτό έχει τεράστια σημασία καθώς πάει τα Ελληνικά αρκετούς αιώνες ακόμα πιο πίσω στα βάθη της ιστορίας. Αυτή η γραφή σίγουρα ξενίζει, καθώς τα σύμβολα που χρησιμοποιεί είναι πολύ διαφορετικά από το σημερινό Αλφάβητο.
Παρ’ όλα αυτά, η προφορά είναι παραπλήσια, ακόμη και με τα Νέα Ελληνικά. Για παράδειγμα η λέξη «TOKOSOTA» σημαίνει «Τοξότα» (κλητική). Είναι γνωστό ότι «κ» και «σ» στα Ελληνικά μας κάνει «ξ» και με μια απλή επιμεριστική ιδιότητα, όπως κάνουμε και στα μαθηματικά, βλέπουμε ότι η λέξη αυτή εδώ και τόσες χιλιετίες δεν άλλαξε καθόλου.
Ακόμα πιο κοντά στην Νεοελληνική, ο «άνεμος», που στην Γραμμικά Β! γράφεται «ΑΝΕΜΟ», καθώς και «ράπτης», «έρημος» και «τέμενος» που είναι αντίστοιχα στην Γραμμική Β! «RAPTE», «ERMO», «TEMENO» και πολλά άλλα παραδείγματα.
Υπολογίζοντας όμως έστω και με τις συμβατικές χρονολογίες οι οποίες τοποθετούν τον Όμηρο γύρω στο 1.000 π. Χ. έχουμε το δικαίωμα να ρωτήσουμε : Πόσες χιλιετίες χρειάστηκε η γλώσσα μας από την εποχή που οι άνθρωποι των σπηλαίων του Ελληνικού χώρου την πρωτοάρθρωσαν με μονοσύλλαβους φθόγγους, μέχρι να φτάσει στην εκπληκτική τελειότητα της Ομηρικής επικής διαλέκτου, με λέξεις όπως «ροδοδάκτυλος», «λευκώλενος», «ωκύμορος» κτλ.
Ο Πλούταρχος στο «Περί Σωκράτους δαιμονίου», μας πληροφορεί ότι ο Αγησίλαος ανακάλυψε στην Αλίαρτο τον τάφο της Αλκμήνης, της μητέρας του Ηρακλή, ο οποίος τάφος είχε ως αφιέρωμα «πίνακα χαλκούν έχοντα γράμματα πολλά θαυμαστά, παμπάλαια …». Φανταστείτε περί πόσο παλαιάς γραφής πρόκειται, αφού οι ίδιοι οι Αρχαίου Έλληνες την χαρακτηρίζουν «αρχαία». Φυσικά, δεν γίνεται ξαφνικά, «από το πουθενά» να εμφανιστεί ένας Όμηρος και να γράψει δυό λογοτεχνικά αριστουργήματα. Είναι προφανές ότι από πολύ πιο πριν πρέπει να υπήρχε γλώσσα (και γραφή) υψηλού επιπέδου. Πράγματι, από την Αρχαία Ελληνική Γραμματεία γνωρίζουμε ότι ο Όμηρος δεν υπήρξε ο πρώτος, αλλά ο τελευταίος και διασημότερος μιας μεγάλης σειράς επικών ποιητών, των οποίων τα ονόματα έχουν διασωθεί (Κρεώφυλος, Πρόδικος, Αρκτίνος, Αντίμαχος, Κιναίθων, Καλλίμαχος) καθώς και τα ονόματα των έργων τους (Φορωνίς, Φωκαΐς, Δαναΐς, Αιθιοπΐς , Επίγονοι, Οιδιπόδεια, Θήβαις … ) δεν έχουν όμως διασωθεί τα ίδια τα έργα τους. 




ΔΥΝΑΤΟΤΗΤΑ ΔΗΜΙΟΥΡΓΙΑΣ
ΝΕΩΝ ΛΕΞΕΩΝ
Η δύναμη της Ελληνικής γλώσσας βρίσκεται στην ικανότητά της να πλάθεται όχι μόνο προθεματικά η καταληκτικά, αλλά διαφοροποιώντας σε μερικές περιπτώσεις μέχρι και τη ρίζα της λέξης {π.χ. «τρέχω’ και «τροχός» παρ’ ότι είναι από την ίδια οικογένεια αποκλίνουν ελαφρώς στη ρίζα}. Η Ελληνική γλώσσα είναι ειδική στο να δημιουργεί σύνθετες λέξεις με απίστευτων δυνατοτήτων χρήσεις, πολλαπλασιάζοντας το λεξιλόγιο. Το διεθνές λεξικό Webster’s New International Dictionary, αναφέρει: «Η Λατινική και η Ελληνική, ιδίως η Ελληνική, αποτελούν ανεξάντλητη πηγή υλικών για τη δημιουργία επιστημονικών όρων, ενώ οι Γάλλοι λεξικογράφοι Jean Bouffartigue και Anne – Marie Delrieu τονίζουν : «Η επιστήμη βρίσκει ασταμάτητα νέα αντικείμενα ή έννοιες. Πρέπει να τα ονομάσει. Ο θησαυρός των Ελληνικών ριζών βρίσκεται μπροστά της, αρκεί ν’ αντλήσει από εκεί. Θα ήταν πολύ περίεργο να μη βρει αυτές που χρειάζεται.
Ο γάλλος συγγραφέας Ζακ Λακαριέρ, έκθαμβος μπροστά στο μεγαλείο της Ελληνικής είχε δηλώσει σχετικώς: «Η Ελληνική γλώσσα έχει το χαρακτηριστικό να προφέρεται θαυμάσια για την έκφραση όλων των ιεραρχιών με μια απλή εναλλαγή του πρώτου συνθετικού. Αρκεί κανείς να βάλει ένα παν – πρώτο – αρχι – υπέρ ή μια οποιαδήποτε άλλη πρόθεση μπροστά σε ένα θέμα. Κι αν συνδυάσει κανείς μεταξύ τους αυτά τα προθέματα, παίρνει μια ατέλειωτη ποικιλία διαβαθμίσεων. Τα προθέματα εγκλείονται τα μεν στα δε σαν μια σημασιολογική κλίμακα, η οποία ορθώνεται προς τον ουρανό των λέξεων».
Στην Ιλιάδα του ομήρου η Θέτις θρηνεί για ότι θα πάθει ο γιός της σκοτώνοντας τον Έκτορα «διο και δυσαριστοτοκείαν αυτήν ονομάζει». Η λέξη αυτή από μόνη της είναι ένα μοιρολόι: δυς + άριστος + τίκτω (γεννώ) και σημαίνει όπως αναλύει το Ετυμολογικό το Μέγα «που για κακό γέννησα τον άριστο».
Προ ολίγων ετών κυκλοφόρησε στην Ελβετία το λεξικό των ανύπαρκτων λέξεων (Dictionnaire Des Mots Inexistants) όπου προτείνεται να αντικατασταθούν Γαλλικές περιφράσεις με μονολεκτικούς όρους από τα Ελληνικά. Π.χ. androprepe, biopaleste, dysparegorete, ecogeniarche, elpidophore, glossoctonie, philomathee, tachymathie, theopempte κλπ. Περίπου 2.000 λήμματα με προοπτική περαιτέρω εμπλουτισμού.
Η ΑΚΡΙΒΟΛΟΓΙΑ
Είναι προφανές ότι τουλάχιστον όσον αφορά την ακριβολογία, γλώσσες όπως τα Ελληνικά υπερτερούν σαφώς σε σχέση με γλώσσες σαν τα Αγγλικά. Είναι λογικό άλλωστε αν το σκεφτεί κανείς ότι μπορεί πολύ πιο εύκολα να καθιερωθεί μια γλώσσα διεθνής όταν είναι πιο εύκολη στην εκμάθηση, από την άλλη όμως μια τέτοια γλώσσα εκ των πραγμάτων δεν μπορεί να είναι τόσο ποιοτική.
Συνέπεια των παραπάνω είναι ότι η Αγγλική γλώσσα δεν μπορεί να είναι λακωνική όπως είναι η Ελληνική, καθώς για να μην είναι διφορούμενο το νόημα της εκάστοτε φράσης, πρέπει να χρησιμοποιηθούν επιπλέον λέξεις. Για παράδειγμα η λέξη «drink» ως αυτοτελής φράση δεν υφίσταται στα Αγγλικά, καθώς μπορεί να σημαίνει «ποτό», «πίνω», «πιες» κτλ. Αντιθέτως στα Ελληνικά η φράση «πιες» βγάζει νόημα, χωρίς να χρειάζεται να βασιστείς στα συμφραζόμενα για να καταλάβεις το νόημά της.
Παρένθεση: Να θυμίσουμε εδώ ότι στα Αρχαία Ελληνικά εκτός από Ενικός και Πληθυντικός αριθμός, υπήρχε και Δυϊκός αριθμός. Υπάρχει στα Ελληνικά και η Δοτική πτώση εκτός από τις υπόλοιπες 4 πτώσεις ονομαστική, γενική, αιτιατική και κλητική. Η Δοτική χρησιμοποιείται συνεχώς στον καθημερινό μας λόγο ( π.χ. … βάσει των μετρήσεων, καταλήγουμε στο συμπέρασμα ότι…) και είναι πραγματικά άξιον λόγου το γιατί εκδιώχθηκε βίαια από την Νεοελληνική γλώσσα. Ακόμα παλαιότερα, εκτός από την εξορισμένη αλλά ζωντανή Δοτική, υπήρχαν και άλλες τρεις επιπλέον πτώσεις οι οποίες όμως χάθηκαν. Το ίδιο πρόβλημα, σε πολύ πιο έντονο φυσικά βαθμό έχει και η Κινέζικη γλώσσα. Όπως μας λέει και ο Κρητικός δημοσιογράφος Α. Κρασανάκης : «Επειδή οι απλές λέξεις είναι λίγες, έχουν αποκτήσει πάρα πολλές έννοιες για να καλύψουν τις ανάγκες της έκφρασης. Π.χ. «σι» = γνωρίζω, είμαι, ισχύς, κόσμος, όρκος, αφήνω, θέτω, αγαπώ, βλέπω, φροντίζω, περπατάω, σπίτι κ.τ.λ.. «Πα» = μπαλέτο, οκτώ, κλέφτης, κλέβω … «Πάι» = άσπρο, εκατό, εκατοστό, χάνω…
Ίσως να υπάρχει ελαφρά διαφορά στον τονισμό, αλλά ακόμα και να υπάρχει, πως είναι δυνατόν να καταστήσεις ένα σημαντικό κείμενο (π.χ. συμβόλαιο) ξεκάθαρο;
Η ΚΥΡΙΟΛΕΞΙΑ
Στην Ελληνική γλώσσα ουσιαστικά δεν υπάρχουν συνώνυμα, καθώς όλες οι λέξεις έχουν λεπτές εννοιολογικές διαφορές μεταξύ τους. Για παράδειγμα, η λέξη «λωποδύτης» χρησιμοποιείται γι αυτόν που βυθίζει το χέρι του στο ρούχο μας και μας κλέβει, κρυφά δηλαδή, ενώ ο «ληστής» είναι αυτός που μας κλέβει φανερά, μπροστά στα μάτια μας. Επίσης το «άγειν» και το «φέρειν» έχουν την ίδια έννοια. Όμως το πρώτο χρησιμοποιείται για έμψυχα όντα, ενώ το δεύτερο για τα άψυχα.
Στα Ελληνικά έχουμε τις λέξεις «κεράννυμι», «μίγνυμι» και «φύρω» που όλες έχουν το νόημα του «ανακατεύω». Όταν ανακατεύουμε δυό στερεά ή υγρά μεταξύ τους αλλά χωρίς να συνεπάγεται νέα ένωση (π.χ. λάδι με νερό) τότε χρησιμοποιούμε την λέξη «μειγνύω» ενώ όταν ανακατεύουμε υγρό με στερεό τότε λέμε «φύρω». Εξ ου και η λέξη «αιμόφυρτος» που όλοι γνωρίζουμε αλλά δεν συνειδητοποιούμε τι σημαίνει. Όταν οι Αρχαίοι Έλληνες πληγώνονταν στη μάχη, έτρεχε τότε το αίμα και ανακατευόταν με τη σκόνη και το χώμα. Το «κεράννυμι» σημαίνει ανακατεύω δυό υγρά και φτιάχνω ένα νέο, όπως για παράδειγμα ο οίνος και το νερό. Εξ ου και ο «άκρατος» οίνος (δηλαδή καθαρός οίνος) που λέγαν οι Αρχαίοι όταν δεν ήταν ανακατεμένος (κεκραμμένος) με νερό.
Τέλος η λέξη «παντρεμένος» έχει διαφορετικό νόημα από την λέξη «νυμφευμένος», διαφορά που περιγράφουν οι ίδιες οι λέξεις για όποιον τους δώσει λίγη σημασία. Η λέξη «παντρεμένος» προέρχεται από το ρήμα υπανδρεύομαι και σημαίνει τίθεμαι υπό την εξουσία του άντρα ενώ ο άντρας νυμφεύεται, δηλαδή παίρνει νύφη. Γνωρίζοντας τέτοιου είδους λεπτές εννοιολογικές διαφορές, είναι πραγματικά πολύ αστεία μερικά από τα πράγματα που ακούμε στην καθημερινή – συχνά λαθεμένη – ομιλία (π.χ. ο Χ παντρεύτηκε).
Η Ελληνική γλώσσα έχει λέξεις για έννοιες οι οποίες παραμένουν χωρίς απόδοση στις υπόλοιπες γλώσσες, όπως «άμιλλα», «θαλπωρή» και «φιλότιμο». Μόνο η Ελληνική γλώσσα ξεχωρίζει τη ζωή από τον βίο, την αγάπη από τον έρωτα. Μόνο αυτή διαχωρίζει, διατηρώντας το ίδιο ριζικό θέμα, το ατύχημα από το δυστύχημα, το συμφέρον από το ενδιαφέρον.


ΓΛΩΣΣΑ
ΔΙΔΑΣΚΑΛΟΣ
Το εκπληκτικό είναι ότι η ίδια η Ελληνική γλώσσα μας διδάσκει συνεχώς πώς να γράφουμε σωστά. Μέσω της ετυμολογίας, μπορούμε να καταλάβουμε ποιος είναι ο σωστός τρόπος γραφής ακόμα και λέξεων που ποτέ δεν έχουμε δει ή γράψει. Το «πειρούνι» για παράδειγμα, για κάποιον που έχει βασικές γνώσεις Αρχαίων Ελληνικών, είναι προφανές ότι γράφεται με «ει» και όχι με «ι» όπως πολύ άστοχα γράφεται σήμερα. Ο λόγος είναι πολύ απλός, το «πειρούνι» προέρχεται από το ρήμα «πείρω» που σημαίνει τρυπώ – διαπερνώ, ακριβώς επειδή τρυπάμε με αυτό το φαγητό για να το πιάσουμε.
Επίσης η λέξη «συγκεκριμένος» φυσικά και δεν μπορεί να γραφτεί «συγκεκρυμμένος» καθώς προέρχεται από το «κριμένος» (αυτός δηλαδή που έχει κριθεί και όχι βέβαια από το κρυμμένος, αυτός δηλαδή που έχει κρυφτεί). Άρα το να υπάρχουν πολλά γράμματα για τον ίδιο ήχο (π.χ. η, ι, υ, ει, οι κτλ) όχι μόνο δεν θα έπρεπε να μας δυσκολεύει, αλλά αντιθέτως να μας βοηθάει στο να γράφουμε πιο σωστά, εφόσον βέβαια έχουμε μια βασική κατανόηση της γλώσσας μας. Επιπλέον η ορθογραφία με τη σειρά της μας βοηθάει αντίστροφα στην ετυμολογία αλλά και στην ανίχνευση της ιστορικής πορείας της κάθε μιας λέξης. Και αυτό που μπορεί να μας βοηθήσει  να κατανοήσουμε την καθημερινή μας νεοελληνική γλώσσα περισσότερο από οτιδήποτε άλλο, είναι η γνώση των Αρχαίων Ελληνικών. Είναι πραγματικά συγκλονιστικό συναίσθημα να μιλάς και ταυτόχρονα να συνειδητοποιείς τι ακριβώς λες, ενώ μιλάς και εκστομίζεις την κάθε λέξη ταυτόχρονα να σκέφτεσαι την σημασία της.
Είναι πραγματικά μεγάλο κρίμα να διδάσκονται τα Αρχαία με τέτοιον φρικτό τρόπο στο σχολείο ώστε να σε κάνουν να αντιπαθείς κάτι τόσο όμορφο και συναρπαστικό.
Η ΣΟΦΙΑ
Στην γλώσσα έχουμε το σημαίνον (τη λέξη) και το σημαινόμενο (την έννοια). Στην Ελληνική γλώσσα αυτά τα δυο έχουν πρωτογενή σχέση, καθώς αντίθετα με τις άλλες γλώσσες το σημαίνον δεν είναι μια τυχαία σειρά από γράμματα. Σε μια συνηθισμένη γλώσσα όπως τα Αγγλικά, μπορούμε να συμφωνήσουμε όλοι να λέμε το σύννεφο car και τα αυτοκίνητο cloud και από τη στιγμή που το συμφωνήσουμε και εμπρός να είναι έτσι. Στα Ελληνικά κάτι τέτοιο είναι αδύνατον. Γι αυτόν τον λόγο πολλοί διαχωρίζουν τα Ελληνικά σαν «εννοιολογική» γλώσσα από τις υπόλοιπες «σημειολογικές» γλώσσες. Μάλιστα ο μεγάλος φιλόσοφος και μαθηματικός Βένερ Χάιζενμπεργκ είχε παρατηρήσει αυτή τη σημαντική ιδιότητα για την οποία είχε πει: «Η θητεία μου στην Αρχαία Ελληνική γλώσσα υπήρξε η σπουδαιότερη πνευματική μου άσκηση. Στη γλώσσα αυτή υπάρχει η πληρέστερη αντιστοιχία ανάμεσα στη λέξη και στο εννοιολογικό της περιεχόμενο».
Όπως μας έλεγε και ο Αντισθένης «Αρχή σοφίας, η των ονομάτων επίσκεψις». Για παράδειγμα ο «άρχων» είναι αυτός που έχει τη δική του γη (άρα = γη + έχων). Και πραγματικά, ακόμα και στις μέρες μας είναι πολύ σημαντικό να έχει κανείς δική του γη / δικό του σπίτι.
Ο «βοηθός» σημαίνει αυτός που στο κάλεσμα τρέχει (βοή = φωνή + θέω = τρέχω). Ο Αστήρ είναι το αστέρι, αλλά η ίδια η λέξη μας λέει ότι κινείται, δεν μένει ακίνητο στον ουρανό (α + στήρ από το ίστημι που σημαίνει στέκομαι). Αυτό που είναι πραγματικά ενδιαφέρον, είναι ότι πολλές φορές η λέξη περιγράφει ιδιότητες της έννοιας την οποία εκφράζει, αλλά με τέτοιο τρόπο που εντυπωσιάζει και δίνει τροφή για σκέψη. Για παράδειγμα ο «φθόνος» ετυμολογείται από το ρήμα «φθίνω’ που σημαίνει μειώνομαι. Και πράγματι ο φθόνος σαν συναίσθημα, σιγά – σιγά μας φθίνει και μας καταστρέφει. Μας «φθίνει» - ελαττώνει ως ανθρώπους – και μας φθίνει μέχρι και την υγεία μας.
Και φυσικά όταν θέλουμε κάτι που είναι τόσο πολύ ώστε να μην τελειώνει πως το λέμε; Μα φυσικά ‘άφθονο».
Έχουμε την λέξη «ωραίος» που προέρχεται από την «ώρα». Διότι για να είναι κάτι ωραίο, πρέπει να έρθει και στην ώρα του. ωραίο δεν είναι ένα φρούτο ούτε άγουρο ούτε σαπισμένο και ωραία γυναίκα δεν είναι κάποια ούτε στα 70 της, αλλά ούτε φυσικά και 10 της. Ούτε το καλύτερο φαγητό είναι ωραίο όταν είμαστε χορτάτοι, επειδή δεν μπορούμε να το απολαύσουμε. Ακόμα έχουμε την λέξη «ελευθερία» για την οποίαν το «Ετυμολογικό Μέγα» διατείνεται «παρά το ελεύθειν όπου ερά» = το να πηγαίνει κανείς όπου αγαπά. Άρα βάσει της ίδιας της λέξης, ελεύθερος είσαι όταν έχεις τη δυνατότητα να πας όπου αγαπάς. Πόσο ενδιαφέρουσα ερμηνεία…!
Το «άγαλμα» ετυμολογείται από το αγάλλομαι (ευχαριστιέμαι) επειδή όταν π.χ. βλέπουμε ένα όμορφο Αρχαιοελληνικό άγαλμα η ψυχή μας αγάλλεται. Και από το θέαμα αυτό επέρχεται η αγαλλίαση. Αν κάνουμε όμως την ανάλυση της λέξης αυτής θα δούμε ότι είναι σύνθετη από αγάλλομαι = ίαση (= γιατρειά). Άρα για να συνοψίσουμε, όταν βλέπουμε ένα όμορφο άγαλμα (ή οτιδήποτε όμορφο) η ψυχή μας αγάλλεται και γιατρευόμαστε. Και πραγματικά, γνωρίζουμε όλοι ότι η ψυχική μας κατάσταση συνδέεται άμεσα με τη σωματική μας υγεία.
Παρένθεση: και μια και το έφερε η κουβέντα η Ελληνική γλώσσα, μας λέει και τι είναι άσχημο. Από το στερητικό «α» και την λέξη σχήμα μπορούμε εύκολα να καταλάβουμε τι. Για σκεφτείτε το λίγο…
Σε αυτό το σημείο, δεν μπορούμε παρά να σταθούμε στην αντίστοιχη Λατινική λέξη για το άγαλμα (που άλλο από Λατινική δεν είναι). Οι Λατίνοι ονόμασαν το άγαλμα, statua από το Ελληνικό «ίστημι» που ήδη αναφέραμε ως λέξη και το ονόμασαν έτσι γιατί στέκει ακίνητο.
Προσέξτε την τεράστια διαφορά σε φιλοσοφία μεταξύ των δυο γλωσσών, αυτό που σημαίνει στα Ελληνικά κάτι τόσο βαθύ εννοιολογικά, για τους Λατίνους είναι απλά ένα ακίνητο πράγμα. Είναι προφανής η σχέση που έχει η γλώσσα με τη σκέψη του ανθρώπου. Όπως λέει και ο George Orwell στο αθάνατο έργο του ‘1984» απλή γλώσσα σημαίνει και απλή σκέψη. Εκεί το καθεστώς προσπαθούσε να περιορίσει την σκέψη των ανθρώπων, καταργώντας συνεχώς λέξεις.
«Η γλώσσα και οι κανόνες αυτής, αναπτύσσουν την κρίση», έγραφε ο Mihai Eminescu εθνικός ποιητής των Ρουμάνων. Μια πολύπλοκη γλώσσα αποτελεί μαρτυρία ενός προηγμένου πνευματικά πολιτισμού. Το να μιλάς σωστά σημαίνει να σκέφτεσαι σωστά, να γεννάς διαρκώς λόγο και όχι να παπαγαλίζεις λέξεις και φράσεις.


Η ΜΟΥΣΙΚΟΤΗΤΑ
Η Ελληνική φωνή κατά την αρχαιότητα ονομαζόταν «αυδή». Η λέξη αυτή δεν είναι τυχαία, προέρχεται από το ρήμα «άδω» που σημαίνει τραγουδώ.
Όπως γράφει και ο μεγάλος ποιητής και Ακαδημαϊκός Νικηφόρος Βρεττάκος: «Όταν κάποτε φύγω από τούτο το φως θα ελιχθώ προς τα πάνω, όπως ένα ποταμάκι που μουρμουρίζει. Κι αν τυχόν κάπου ανάμεσα στους γαλάζιους διαδρόμους συναντήσω αγγέλους, θα τους μιλήσω Ελληνικά, επειδή δεν ξέρουνε γλώσσες. Μιλάνε μεταξύ τους με μουσική».
Ο γνωστός Γάλλος συγγραφέας Ζακ Λακαριέρ επίσης μας περιγράφει την κάτωθι εμπειρία από το ταξίδι του στην Ελλάδα: «Άκουγα αυτούς τους ανθρώπους να συζητούν σε μια γλώσσα που ήταν για μένα αρμονική αλλά και ακατάληπτα μουσική. Αυτό το ταξίδι προς την πατρίδα – μητέρα των εννοιών μας – μου απεκάλυπτε έναν άγνωστο πρόγονο, που μιλούσε μια γλώσσα τόσο μακρινή στο παρελθόν, μα οικεία και μόνο από τους ήχους της. Αισθάνθηκα να τα έχω χαμένα, όπως αν μου είχαν πει ένα βράδυ ότι ο αληθινός μου πατέρας ή η αληθινή μου μάνα δεν ήταν αυτοί που με είχαν αναστήσει».
Ο διάσημος Έλληνας και διεθνούς φήμης μουσικός Ιάνης Ξενάκης είχε πολλές φορές τονίσει ότι: «η μουσικότητα της Ελληνικής είναι εφάμιλλη της Συμπαντικής».
Αλλά και ο Γίββων μίλησε για μουσικότατη και γονιμότατη γλώσσα, που δίνει κορμί στις φιλοσοφικές αφαιρέσεις και ψυχή στα αντικείμενα των αισθήσεων. Ας μην ξεχνάμε ότι οι Αρχαίοι Έλληνες δεν χρησιμοποιούσαν ξεχωριστά σύμβολα για νότες, χρησιμοποιούσαν τα ίδια τα γράμματα του αλφαβήτου.
«Οι τόνοι της Ελληνικής γλώσσας είναι μουσικά σημεία που μαζί με τους κανόνες προφυλάσσουν από την παραφωνία μια γλώσσα κατ’ εξοχήν μουσική, όπως κάνει η αντίστιξη που διδάσκεται στα ωδεία ή οι διέσεις και υφέσεις που διορθώνουν τις κακόηχες συγχορδίες», όπως σημειώνει η φιλόλογος και συγγραφεύς Α> Τζιροπούλου – Ευσταθίου.
Είναι γνωστό εξάλλου πως όταν οι Ρωμαίοι πολίτες πρωτάκουσαν στη Ρώμη Έλληνες ρήτορες, συνέρρεαν να αποθαυμάσουν ακόμη και όσοι δεν γνώριζαν Ελληνικά, τους ανθρώπους που «ελάλουν ως αηδόνες».
Δυστυχώς κάπου στην πορεία της Ελληνικής φυλής, η μουσικότητα αυτή ( την οποία οι Ιταλοί κατάφεραν και κράτησαν) χάθηκε, προφανώς στα μαύρα χρόνια της Τουρκοκρατίας. Να τονίσουμε εδώ ότι οι άνθρωποι της επαρχίας τους οποίους συχνά κοροϊδεύουμε για την προφορά τους, είναι πιο κοντά στην Αρχαιοελληνική προφορά απ’ ότι εμείς οι άνθρωποι της πόλης.

Η Ελληνική γλώσσα επεβλήθη αβίαστα (στους Λατίνους) και χάρη στη μουσικότητά της. Όπως γράφει και ο Ρωμαίος Οράτιος : «Η Ελληνική φυλή γεννήθηκε ευνοημένη με μια γλώσσα εύηχη, γεμάτη μουσικότητα».